Μάγοι και μάγοι Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Και πάλιν αξιωνόμαστε από τον Θεό να εορτάσουμε και να πανηγυρίσουμε την μεγάλη Δεσποτική εορτή των Χριστουγέννων, δηλαδή της γεννήσεως του Χριστού, την εορτή που το Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, έγινε Θεάνθρωπος και γεννήθηκε κατ’ άνθρωπον για να μας ελευθερώση από την καταδυναστεία της αμαρτίας, του διαβόλου και του θανάτου.

Και πάλι βλέπουμε όλη την κτίση να δοξάζη τον γεννηθέντα Χριστό, όπως το ψάλλουμε θριαμβευτικά στο κοντάκιο του Ρωμανού του Μελωδού: «άγγελοι μετά ποιμένων δοξολογούσι, μάγοι δε μετά αστέρος οδοιπορούσι». Κέντρον όλης της κτίσεως είναι ο Χριστός, ο Οποίος δοξάζεται από αυτή, αλλά και Αυτός φωτίζει όλους και όλα.

Μεταξύ αυτών που αξιώθηκαν να προσκυνήσουν τον γεννηθέντα Χριστό και τους θυμόμαστε κάθε Χριστούγεννα είναι οι Μάγοι της ανατολής που είδαν το αστέρι, κατάλαβαν ότι κάποιο μεγάλο γεγονός έγινε και το ακολούθησαν για να φθάσουν στην Βηθλεέμ και να εναποθέσουν στον Χριστό τα δώρα τους, τον χρυσό, τον λίβανο και την σμύρνα. Μάλιστα, οι Πατέρες είδαν έναν συμβολισμό σε αυτά τα δώρα, αφού ο χρυσός είναι σύμβολο της βασιλείας, ο λίβανος της θεότητος και η σμύρνα της νεκρώσεως και έτσι ο Χριστός τιμάται από τους Μάγους ως βασιλεύς, ως Θεός και ως παθών και αναστάς.

1. Οι Μάγοι ως σοφοί και αστρολόγοι-αστρονόμοι

Οι Μάγοι, κατά τον Ηρόδοτο, ήταν το ιδιαίτερο ιερατικό γένος των Μήδων. Αργότερα, από τους ανατολικούς λαούς, με τον όρο μάγοι ονομάζονταν οι σοφοί, οι διδάσκαλοι, οι ιερείς, οι ιατροί, οι αστρολόγοι, οι μάντεις, οι ερμηνευτές των ονείρων. Τότε, βέβαια, η αστρολογία ήταν ενωμένη με την αστρονομία και γι α?¬τό περισσότερο θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Μάγοι ήταν οι αστρονόμοι της εποχής εκείνης που παρατηρούσαν τον έναστρο ουρανό. Γενικά, οι συγκεκριμένοι Μάγοι ήταν οι σοφοί, οι επιστήμονες, και έτσι στα πρόσωπά τους αξιώθηκαν και οι σοφοί να προσκυνήσουν τον γεννηθέντα Χριστό. Οι Μάγοι, όπως διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες μας, αξιώθηκαν να αναγνωρίσουν τον Χριστό και να Τον προσκυνήσουν «δια της του νοός γνώσεως», είχαν εσωτερική καθαρότητα και έτσι αξιώθηκαν αυτής της μεγάλης θεοφάνειας. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι όλοι οι τρόποι ζωής των ανθρώπων λαμβάνουν ιδιαίτερη αξία και σπουδαιότητα από την σχέση την οποία έχουν με τον Χριστό.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει ως προς το θέμα αυτό, αφού η αστρονομία χωρίσθηκε από την αστρολογία, η μαγεία απέκτησε κακή έννοια και ο μάγος θεωρείται ο πλάνος και ο αγύρτης, ακόμη και εκείνος που ενεργείται από τον διάβολο. Ήδη αυτό το συναντούμε και στην περιοδεία του Αποστόλου Παύλου στην Κύπρο, σύμφωνα με την διήγηση των «Πράξεων των Αποστόλων». Ο Απόστολος Παύλος συνάντησε κάποιον Ιουδαίο «μάγον ψευδοπροφήτην» που το όνομά του μεταφραζόταν σε Ελύμα, ο οποίος αντιστεκόταν στο κήρυγμά του και κυρίως αντιδρούσε στο να πιστεύση στον Χριστό ο ανθύπατος της νήσου. Και τότε ο Απόστολος Παύλος «πλησθείς Πνεύματος Αγίου» τον κοίταξε και είπε: «ω, πλήρης παντός δόλου και πάσης ραδιουργίας, υιέ διαβόλου, εχθρέ πάσης δικαιοσύνης, ου παύση διαστρέφων τας οδούς του Κυρίου τας ευθείας;» (Πρξ. ιγ , 6-12).

Δια μέσου των αιώνων συναντούμε αυτήν την διπλή νοοτροπία. Σοφοί και επιστήμονες πιστεύουν στον Χριστό, καθώς επίσης μάγοι και αστρολόγοι αντιστέκονται στον Χριστό. Όπως γίνεται αντιληπτό η ουσία του θέματος βρίσκεται στο ποιό είναι το κέντρο της αναφοράς μας. Από αυτό το κέντρο όλα λαμβάνουν αξία και νόημα. Δεν απορρίπτουμε τίποτε, αρκεί όλα αυτά να έχουν ένα κέντρο, έναν στόχο και να μην αντιτίθενται στον Χριστό. Η κτίση, η επιστήμη, η σοφία κατά κόσμον, όταν λειτουργούν στον δικό τους χώρο, χωρίς να αρνούνται την πίστη στον Χριστό, δεν είναι απόβλητα, αντίθετα μάλιστα είναι δώρα και ευλογίες του Θεού. Ποιός δεν τιμά τους επιστήμονες ιατρούς που ασχολούνται με την υγεία του ανθρώπου; Ποιός δεν αναγνωρίζει την αξία των διαφόρων επιστημόνων που ασχολούνται με την πρόοδο της επιστήμης και η παρουσία τους στους ανθρώπους είναι κατά ποικίλους βαθμούς και τρόπους ευεργετική; Όταν όμως οι άνθρωποι κάνουν διάφορα τεχνάσματα, και, κατά τον λόγο του Αποστόλου Παύλου, χρησιμοποιούν δόλο, ραδιουργία και είναι εχθροί της δικαιοσύνης, τότε αυτό δεν μπορεί να γίνη αποδεκτό από την Εκκλησία.

2. Σύγχρονοι «μάγοι»

Η εποχή μας γέμισε από τέτοιους ιδιότυπους μάγους που επιδιώκουν να παραπλανούν τους ανθρώπους, που είναι εχθροί της δικαιοσύνης, που εμπορεύονται την πείνα και την δυστυχία, καθώς επίσης και την ελπίδα των ανθρώπων. Μερικές φορές τέτοιοι άνθρωποι, που έχουν τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε πιο πάνω, και επιδιώκουν να διαστρέψουν τις οδούς του Κυρίου και να απατούν τους ανθρώπους, εισέρχονται και μέσα στο στενό περιβάλλον της Εκκλησίας. Γιατί άλλο είναι οι προφήτες και απόστολοι, οι οποίοι, ακολουθώντας την διδασκαλία της Εκκλησίας, θεραπεύουν με αγάπη τους ανθρώπους, και άλλο είναι οι ψευδοπροφήτες και οι ψευδαπόστολοι που παραπλανούν τους αθρώπους και φροντίζουν για την δική τους κοινωνική κατοχύρωση, σε βάρος του λαού. Τα δικά μας μυστήρια, των Χριστιανών, όπως λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, δεν είναι «μάγων θυτική και πρόγνωσις έντομος», δηλαδή δεν είναι μαγικές θυσίες και κατατεμαχισμοί που συνδέονται με προγνώσεις του μέλλοντος, αλλά αληθινή θυσία στον ζώντα Θεό.

Δεν πρέπει να βλέπουμε εχθρούς μόνον έξω από την Εκκλησία, αλλά και μέσα σε αυτήν, και ανάμεσά μας. Πρόκειται γι’ αυτούς που δεν έχουν κέντρο της ζωής τους τον Χριστό, αλλά τον εαυτό τους και απατούν τους ανθρώπους, τους απογοητεύουν, είναι γητευτές, δηλαδή άνθρωποι που προσπαθούν να σαγηνεύουν τους άλλους με την γοητεία τους. Δεν επιδιώκουν την δόξα του Θεού, αλλά την δική τους δόξα, δεν αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση των ανθρώπων, αλλά εκμεταλλεύονται την πίστη και τις ελπίδες και προσδοκίες των ανθρώπων για δική τους ωφέλεια.

Η περίπτωση των τριών Μάγων που προσκύνησαν τον Χριστό και προσέφεραν τα δώρα τους θα πρέπη να γίνη πρότυπο για μας, να έχουμε κέντρο της ζωής μας τον Χριστό και να προσφέρουμε σε Αυτόν τα χαρίσματά μας και την σοφία μας, να Τον αναγνωρίζουμε ως Βασιλέα, ως Θεό και ως σταυρωθέντα και αναστάντα για μας. Αυτό, εκτός του ότι θα δώση νόημα στην ζωή μας, συγχρόνως θα ωφελήση τους ανθρώπους. Όποιος πιστεύει στον Χριστό, δεν μπορεί να αδική και να εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι διάφοροι σύγχρονοι μάγοι, αντίθετα μάλιστα θα θυσιάζη την ζωή του γι' αυτούς.

Αγαπητοί αδελφοί, να οδοιπορήσουμε μαζί με τους Μάγους και τον αστέρα προς την Βηθλεέμ για να προσκυνήσουμε τον Χριστό και να υπηρετούμε με ειλικρίνεια και αγάπη τους ανθρώπους του Χριστού, τους ανθρώπους όλου του κόσμου. Ας ακούσουμε τον λόγο του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: «Μετά αστέρος δράμε και μετά Μάγων δωροφόρησον, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν ως βασιλεί και ως Θεώ και ως δια σε νεκρώ».–