Ἡ Θεοτόκος καί Μητέρα τοῦ Φωτός Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἡ ἑορτή τήν ὁποία ἑορτάζουμε πανηγυρικῶς στό μέσο τοῦ Αὐγούστου μᾶς ὑποδεικνύει τό πάνσεπτο πρόσωπο τῆς Παναγίας μας. Xαρακτηρίζεται ἑορτή τῆς «Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας». Μέσα στίς λέξεις αὐτές κρύβεται ὅλο τό μυστήριο τῆς Παναγίας μας, πού συνδέεται μέ τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ. Στό σημερινό κήρυγμα θά γίνη μιά μικρή ἀνάλυση τῶν λέξεων τῆς φράσεως αὐτῆς: «Κοίμησις τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας».

Ὁ θάνατος τῆς Παναγίας μας λέγεται «Κοίμησις», γιατί ἀφ’ ἑνός μέν ὁ θάνατος μετά τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἕνας ὕπνος, ἀφοῦ ὁ κάθε ἄνθρωπος θά ἀναστηθῆ σωματικά κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ γιατί ἡ Παναγία μας μετά τήν Κοίμησή της μετέστη πρός τούς οὐρανούς. Ἔτσι, κατά τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, αὐτό πού θά γίνη σέ ὅλους κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, συνέβη στήν Παναγία μετά τήν Κοίμησή της.

Ἔπειτα, ἡ Παναγία λέγεται «Ὑπεραγία», γιατί ὄχι μόνον εἶναι ἁγία, ἁγιασμένη, ἀλλά γιατί εἶναι πάνω ἀπό κάθε ἅγιο, εἶναι «τιμιωτέρα τῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λέγει ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ἡ κορυφή καί ἡ τελείωση κάθε ἁγίου. Μάλιστα, ὅλοι οἱ Προφῆτες, Ἀπόστολοι, Πατέρες, Μάρτυρες, Ὅσιοι, γενικά ὅλοι οἱ ἅγιοι τήν ἀνυμνοῦν καί τήν δοξολογοῦν.

Ἀκόμη, ἡ Παναγία λέγεται «Δέσποινα», ἀφοῦ εἶναι μητέρα τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Πράγματι, ὁ Χριστός εἶναι ὁ Κύριος καί ὁ Δεσπότης τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, ὡς ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, ὁπότε καί ἡ Μητέρα Του, ἀπό τήν ὁποία προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση, εἶναι Δέσποινα, ἔχει ἰδιαίτερη θέση στό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας, ἀλλά καί ἰδιαίτερη θέση στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας, καί πρεσβεύει διαρκῶς γιά μᾶς.


Ἐπί πλέον ἡ Παναγία χαρακτηρίζεται «Θεοτόκος», γιατί δέν γέννησε ἕναν ἁπλόν-ψιλόν ἄνθρωπο, ἀλλά τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Νεστόριος καί οἱ ὁμόφρονές του αἱρετικοί ἀπέκρουαν τήν προσωνυμία «Μήτηρ Θεοῦ», ὅπως καί τόν ὅρο «Θεοτόκος», γιατί ὑποστήριζαν ὅτι ἡ Παρθένος ἐγέννησε τόν ἄνθρωπο Χριστό, ὄχι Θεό, ὁ ὁποῖος «προῆλθεν» ἤ «παρῆλθεν» ἤ «διῆλθεν», δι’ αὐτῆς, ἀλλά δέν γεννήθηκε «ἐξ αὐτῆς». Ὅμως, ἡ Γ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος καθόρισε τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἡ Παναγία εἶναι Θεοτόκος, ἐγέννησε τόν Θεό, ἔδωσε σάρκα στό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, γι’ αὐτό πρέπει νά λέγεται «Θεοτόκος». Αὐτό δέν εἶναι ἁπλῶς μιά φιλοσοφία, ἀλλά θεολογία, ἀφοῦ οἱ Ἀπόστολοι πού εἶδαν τόν Χριστό νά λάμπη μέ τό Φῶς τῆς θεότητος γνώρισαν ἐκ πείρας ὅτι Αὐτός εἶναι «Φῶς ἐκ Φωτός, Θεός ἀληθινός ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ», γι’ αὐτό καί ἡ Παναγία εἶναι Θεοτόκος καί Μητέρα τοῦ Φωτός. Ἔτσι, στήν ἐνάτη ὠδή τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου προτάσσεται ἡ ἐκφώνηση τοῦ Ἱερέως: «Τήν Θεοτόκον καί Μητέρα τοῦ Φωτός ἐν ὕμνοις τιμῶντες μεγαλύνομεν».

Στήν συνέχεια τῆς φράσεως τῆς σημερινῆς ἑορτῆς ἡ Παναγία ἀναφέρεται ὡς «ἀειπάρθενος Μαρία». Ἡ λέξη Μαρία ἦταν τό ὄνομά της, ἡ δέ λέξη «ἀειπάρθενος» δείχνει τό μυστήριο τῆς ἀειπαρθενίας, τῆς τελείας καθαρότητάς της, ἀφοῦ ὑπῆρξε Παρθένος πρό τοῦ τόκου, κατά τήν διάρκεια τοῦ τόκου καί μετά τόν τόκον. Σέ κάθε εἰκόνα τῆς Παναγίας ὁ ἁγιογράφος ζωγραφίζει τρία ἀστέρια, ἕνα στό μέτωπο, ἕνα στόν δεξιό ὦμο καί ἕνα στόν ἀριστερό ὦμο, τά ὁποῖα δηλώνουν τήν ἀειπαρθενία τῆς Παναγίας μας. Αὐτό εἶναι ἕνα μυστήριο. Καί αὐτό βεβαιώνεται ἀπό τήν ἐμπειρία τῆς θείας δόξης.

Ἑπομένως, ἡ ἑορτή τῆς «Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας» μᾶς φανερώνει ὅλο τό θαυμαστό καί εὐλογημένο Πρόσωπο τῆς Παναγίας μας, πού πρέπει νά τιμοῦμε μέ νηστεία, προσευχή, μετάνοια, δοξολογία, θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Υἱοῦ της, μέ πνευματική χαρά. Ἐπίσης, ἡ τιμή δηλώνεται καί μέ τήν εὐλαβῆ ἀναφορά τοῦ τιμίου ὀνόματός της καί μέ ἱκεσία καί προσευχή σέ αὐτήν γιά νά πρεσβεύη γιά μᾶς.

Σήμερα, αὐτήν τήν εὐλογημένη ἡμέρα πρέπει νά χαιρόμαστε ὄχι μόνον γιατί μᾶς δόθηκε ἡ εὐκαιρία νά κάνουμε διακοπές καί νά ἐπισκεφθοῦμε ἀγαπητά μέρη καί πρόσωπα, οὔτε γιατί μᾶς δίδεται ἡ εὐκαιρία νά πανηγυρίσουμε, ἀλλά γιατί ἑορτάζει τό τίμιο καί εὐλογημένο Πρόσωπο τῆς Παναγίας μας, πού τό τίμησε καί Αὐτός ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός.

Χρόνια πολλά, ἀδελφοί μου, καί ἡ Παναγία νά πρεσβεύη γιά ὅλους μας καί νά μᾶς προστατεύη ἀπό κάθε κακό.