Εκκλησία καί οικονομική κρίση Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Ο λόγος γιά τήν οικονομική κρίση πού περνά η χώρα μας είναι επίκαιρος, αλλά συγχρόνως καταλήγει σέ μιά κοινοτυπία, επειδή ασχολούνται πολλοί μέ τό θέμα αυτό καί λέγονται πολλά, εύστοχα ή άστοχα. Τό γεγονός είναι ότι ο λαός δέχεται τά συμπτώματα τής κρίσης καί πολλοί οικογενειάρχες πού έχουν ευθύνες γιά τήν συντήρηση τής οικογένειάς τους διακατέχονται από θλίψη καί αγωνία γιά τό μέλλον.

Βεβαίως η Πολιτεία είναι αρμόδια νά αντιμετωπίση τό θέμα, ώστε η χώρα μας νά μή καταλήξη σέ χρεωκοπία, αλλά συγχρόνως πρέπει νά προσέξη νά μή διασαλευθή η ενότητα τής κοινωνίας καί η αρχή τής δικαιοσύνης μεταξύ τών ανθρώπων καί νά μή συμβούν κοινωνικές εκρήξεις.

1. Οι αποφάσεις τής Ιεράς Συνόδου

Η Ιερά Σύνοδος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος από τήν έναρξη τής οικονομικής κρίσης ασχολείται μέ τό θέμα, διακατέχεται από αίσθημα ευθύνης καί καθήκοντος πρός τόν λαό, οπότε γίνονται συζητήσεις καί λαμβάνονται αποφάσεις στίς κατά τόπους Μητροπόλεις. Άλλωστε τό μεγάλο φιλανθρωπικό έργο τό οποίο επιτελεί, αφού είναι ο μεγαλύτερος φιλανθρωπικός φορέας τής πατρίδας μας, ανακουφίζει μεγάλη μερίδα λαού. Περίπου εκατό εκατομμύρια ευρώ καταναλώνονται κάθε χρόνο γιά τό προνοιακό της έργο. Αυτό όμως πρέπει νά επεκταθή. Γι' αυτό η Διαρκής Ιερά Σύνοδος προέβη σέ δύο αποφάσεις, οι οποίες θά συζητηθούν καί θά δημιουργήσουν θετικά αποτελέσματα.

Η πρώτη απόφασή της είναι νά αφιερώση μεγάλο μέρος τής Τακτικής Ιεραρχίας τού Οκτωβρίου τού 2010 στό θέμα τής κρίσης πού μαστίζει τήν κοινωνία μας. Όρισε Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τόν γράφοντα καί τούς Μητροπολίτας Ελασσώνος κ. Βασίλειο καί Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο, γιά νά επιμεληθή τήν θεματολογία καί τήν επεξεργασία τών εισηγήσεων. Η τριμελής αυτή Επιτροπή υπέβαλε τίς προτάσεις της πού έγιναν αποδεκτές. Σύμφωνα μέ αυτές, θά αναπτυχθούν στήν Ιεραρχία δύο βασικά θέματα, τό ένα, τό θεωρητικό, μέ τίτλο: «Τά αίτια τής ποικιλόμορφης κρίσης», αφού η κρίση δέν είναι μόνον οικονομική, καί τό άλλο, τό πρακτικό, μέ τίτλο «Η Εκκλησία ως ελπίδα καί ενότητα τής κοινωνίας καί ως νοηματοδότηση τής ζωής τού ανθρώπου» καί θά ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις σέ κεντρικό καί τοπικό επίπεδο.

Η δεύτερη απόφασή της, ύστερα από συγκεκριμένη εισήγηση τής Τριμελούς Επιτροπής, είναι νά γίνη, κατά τό δυνατόν, άρτια επεξεργασία τών θεμάτων, μέ τήν συμμετοχή πολλών μελών –κληρικών καί λαϊκών– τής Εκκλησίας καί καλή προετοιμασία γιά νά ληφθούν αποτελεσματικές αποφάσεις. Μέ τόν τρόπο αυτόν αφ' ενός μέν θά λειτουργήση καλύτερα τό συνοδικό πολίτευμα τής Εκκλησίας, αφ' ετέρου δέ η όλη συζήτηση θά είναι αποδοτική.

Μέσα στά πλαίσια αυτά θά γίνουν οι εξής ενέργειες:

Κατ' αρχάς τίς δύο εισηγήσεις θά τίς επεξεργασθούν Επιτροπές εξ Αρχιερέων, ο δέ Εισηγητής θά αναγνώση τό επεξεργασμένο κείμενο τής Επιτροπής, οπότε όσα διατυπωθούν δέν θά είναι προσωπικές απόψεις ενός Αρχιερέως. Έπειτα, οι εισηγήσεις θά καταλήγουν σέ συγκεκριμένες προτάσεις, πού θά τεθούν υπ' όψη τής Ιεραρχίας πρός ψηφοφορία.

Προηγουμένως, όμως, θά κληθούν οι Κληρικοί παντός βαθμού νά διατυπώσουν απόψεις, προτάσεις, θέσεις κλπ. πού θά ληφθούν υπ' όψη γιά τήν επεξεργασία τών θεμάτων, είτε μεμονωμένως είτε κατόπιν συζητήσεως στά Ιερατικά Συνέδρια, θεολόγοι κ.ά. ώστε όλο τό πλήρωμα τής Εκκλησίας νά συμμετάσχη τελικά στήν επεξεργασία τους. Θά επιδιωχθή, δηλαδή, νά συζητηθή τό θέμα τής κρίσης στά Ιερατικά Συνέδρια καί νά διατυπωθούν οι απόψεις τών Ιερέων.

Μετά τήν ανάγνωση τής εισηγήσεως προβλέπεται νά γίνη ευρύτατη συζήτηση στήν Ιεραρχία, νά ακουσθούν απόψεις, νά διατυπωθούν προτάσεις οι οποίες θά τεθούν πρός ψηφοφορία καί υλοποίηση.

Εννοείται ότι ο τρόπος αυτός τής επεξεργασίας τών θεμάτων δέν θά αφορά μόνον τήν Ιεραρχία τού 2010, αλλά σύμφωνα μέ τήν απόφαση τής Ιεράς Συνόδου προβλέπεται νά συνεχισθή καί τά επόμενα χρόνια μέ σχετικά θέματα, επίκαιρα καί σημαντικά, όπως γιά παράδειγμα τήν οικογένεια κλπ.

2. Ο κοινοβιακός τρόπος ζωής τής Εκκλησίας

Μιλώντας γιά τήν οικονομική κρίση θά πρέπει νά υπογραμμισθή ότι η Εκκλησία, μέ τίς Ενορίες καί τά Μοναστήρια, λειτουργεί στόν τύπο τής θεραπευτικής κοινότητας, αφού γύρω από τόν Ναό καί τά Ενοριακά Κέντρα κινείται μιά μεγάλη ομάδα ανθρώπων πού εργάζονται εθελοντικά καί προσφέρουν τά χαρίσματά τους, γιά νά βοηθηθούν όσοι έχουν ανάγκη. Η Ενορία λειτουργεί ως ενότητα καί ελπίδα τής κοινωνίας, γιατί δίνει τήν δυνατότητα στούς ανθρώπους νά έχουν επικοινωνία μέ τόν Θεό καί τούς αδελφούς τους, οπότε λύνονται τά πνευματικά, υπαρξιακά, οικογενειακά καί οικονομικά προβλήματα τών ανθρώπων. Σήμερα δίνεται έμφαση στό βιο-ψυχο-κοινωνικό μοντέλο αντιμετωπίσεως τών προβλημάτων τού ανθρώπου καί αυτό ανταποκρίνεται στό έργο τής Εκκλησίας.

Μάλιστα δέ σέ άρθρο τού Tony Young πού δημοσιεύθηκε σέ βιβλίο πού εξέδωσε η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία αναφέρεται ότι όσοι έχουν ψυχολογικά προβλήματα συνήθως πρώτα καταφεύγουν στήν Εκκλησία καί ύστερα στόν ειδικό ψυχολόγο-ψυχίατρο καί επισημαίνεται ότι «πολλές από τίς πνευματικές πρακτικές καί πεποιθήσεις τής Ανατολικής Ορθοδοξίας μπορούν νά έχουν θετικό ή ψυχολογικό αποτέλεσμα». Καί σημειώνεται ότι η προσευχή, πέραν τής πνευματικής ωφέλειας, «έχει καί ένα ηρεμιστικό αποτέλεσμα».

Η Ορθόδοξη Εκκλησία στόν τόπο αυτό έχει μιά παράδοση στό φιλανθρωπικό καί προνοιακό έργο, συνδέεται στενά μέ τά προβλήματα τού λαού, συμπάσχει μέ τούς πονεμένους ανθρώπους καί τούς προσφέρει ελπίδα καί νόημα ζωής. Συγχρόνως, όμως, μέ τό κοινοβιακό όραμα πού έχει τούς βοηθά νά μήν αισθάνωνται «ορφανοί» από Πατέρα καί νά μήν έχουν τήν αίσθηση ότι είναι μοναχοπαίδια τού Θεού. Αυτό επιλύει προσωπικά καί κοινωνικά προβλήματα τού ανθρώπου.–